De NVOO werkt samen met **Planet Health** in een landelijke campagne over overgewicht en obesitas, met als doel om meer begrip en informatie over overgewicht en obesitas naar buiten te brengen, en onwaarheden tegen te gaan. 

\
Benieuwd geworden? Lees het artikel hier:
\
[Obesitas, de oneerlijke strijd tegen het gewicht en de stigma’s](https://www.planethealth.nl/obesitas-en-overgewicht/obesitas-de-oneerlijke-strijd/?utm_source=NVOO&utm_campaign=obesitas-en-overgewicht)

\
Op [deze website](https://www.planethealth.nl/campaign/obesitas-en-overgewicht/?utm_source=NVOO&utm_campaign=obesitas-en-overgewicht) vind je de hele campagne, met informatie en tips over verschillende onderwerpen rondom het thema overgewicht. 

\
Door de samenwerking in deze campagne hopen wij een verdere stap te zetten in de strijd tegen desinformatie en stigmatisering over overgewicht en obesitas. Strijd je met ons mee? 

large_profiel_bg-rood-liggend.jpg

medium_profiel_bg-rood-liggend.jpg

small_profiel_bg-rood-liggend.jpg

thumbnail_profiel_bg-rood-liggend.jpg

profiel_bg-rood-liggend.jpg

De NVOO werkt samen met Planet Health in een landelijke campagne om meer begrip en informatie over overgewicht en obesitas de wereld in te brengen. Lees de stukken hier!

Landelijke campagne Overgewicht & Obesitas

***Oproep aan psychologen, psychiaters en artsen in het algemeen (en hen die daarvoor studeren)***

**Hieronder een appèl van onze O-Buddy Luuk aan wetenschappers om de junkfood- en snack-cultuur in Nederland te helpen ontmantelen.**

_"Luuk: Psychologen en artsen in actie tegen de junkfood-
marketing?"_

Hoe komt het toch dat de verzamelde hulptroepen van zorgverleners niet in staat zijn om de vernietigende snoep- en snackcultuur te ontmantelen? Waarom slagen wij er als samenleving niet in om bedrijven en instanties te beboeten, die geld verdienen aan menselijke zwakte? Een boete, die in verhouding staat tot hun jaaromzetten?

Ik heb in 2013 een maagverkleining gehad. Wat heeft psychologie met een maagverkleining te maken? Laat ik mezelf eerst voorstellen: ik ben een man van 72 jaar die al van jongs af aan van snoepen houdt, zowel zoet als hartig. Vóór m’n achttiende kon je m’n ribben op een kilometer afstand tellen, daarna begon ik al snel een buikje te vertonen.

Toen ik zo rond m’n 25e medisch gekeurd moest worden voor de volleybalcompetitie, woog ik 95 kilo. Ik was één meter vijfentachtig, dus mijn Body Mass Index, de BMI, bedroeg ruim 27. Ik werd goedgekeurd maar moest wèl afvallen.
Ik hield ook – en hou nog steeds – van fietsen en zwemmen, maar dus óók van snoepen, zoals gezegd: zowel zoet als hartig. Om een lang verhaal kort te maken: op m’n 55e woog ik nèt geen 140 kilo. Mijn diëtiste had me een paar jaar eerder hiervoor al gewaarschuwd, maar ik dacht: “Nee, zo’n vaart zal het toch wel niet lopen?” En geloof me: ik had een heel scala van behandelingen doorlopen, jarenlang: Weight Watchers, diëtisten, een verwijdering van mijn huig en behandelingen voor OSAS oftewel slaapapneu: vetweefsel rond je keel bemoeilijkt ’s nachts de ademhaling.
Overgewicht is ook één van de oorzaken van arthrose, het slijten van kraakbeen in gewrichten. En kraakbeen is voor je knieën en enkels wat motorolie is voor een motor. Ik heb een operatie gehad waarbij de achterste drie botten van mijn linkervoet zijn gefixeerd met een metalen schroef van ca. 8 cm. Ook heb ik twee zg. Totale Knieprotheses (kunstknieën) gekregen.

Ik zie de mens als een evenwichtstoestand tussen goed en kwaad. Dat hoef je niet met me eens te zijn, maar laat me even hierop voortborduren. Als klein kind ontwikkel je een geweten. Ik wil me hier even beperken tot het geweten dat betrekking heeft op de gevolgen van je eigen handelen voor jezelf. Het gevolg van deze gewetens-ontwikkeling is – of moet zijn – dat je al opgroeiend leert dat het ene gedrag wèl goed voor je is en het andere niet. Duidelijkheid hierin heb je in gradaties: één keer je handje tegen een gloeiendhete kachel en je doet het nooit meer. Het wordt al iets moeilijker als je ouders de ene keer een snoepje op een pleister leggen en de andere keer tegen je zeggen dat snoepen niet goed voor je is. Dat vereist denkkracht en dat lukt bij de meeste mensen vrij aardig. Maar ik nam mezelf in de maling, al lang vóórdat het hierboven genoemde buikje zich aandiende. Je kent die redeneertrant wel: “Mijn opa rookte elke dag sigaren en hij is zesennegentig geworden”. Ik kan je verzekeren, jezelf in de maling nemen lukt héél lang héél goed.

Nu kan ik van mezelf zeggen dat ik een redelijk stel hersens heb. En als ik na het douchen voor de spiegel stond en ik zag de kilo’s zitten,  zei ik natúúrlijk vaak tegen mezelf: “Man, hou daarmee op, je gaat naar de ratsmodee!” Soms ging het dan een paar dagen goed, maar vaak ook niet. Waarom was die prikkel om te snoepen sterker dan m’n angst voor het achteruitgaan van mijn gezondheid? Ik had al snel in de gaten dat piekeren over dat waarom? totaal geen zin had. Psychiatrische hulp wèl, en ook psychomotorische therapie en diverse psychotherapieën. En vervolgens een niet-operatief behandeltraject bij een obesitaskliniek, gedurende vier jaren. Het besef, dat ik met al deze therapieën te laat begon, is nu mosterd na de maaltijd. Alle professionele hulp die ik kreeg, resulteerde in wisselend succes. Mijn vrouw en kinderen drongen aan op een maagverkleining, mijn huisarts raadde het me ook aan. Hij zei tegen me: “Het is niet de vraag òf je suikerziekte krijgt, maar wannéér!” Nóg heb ik toen ruim een jaar getwijfeld maar in 2013 heb ik besloten om de operatie Gastric Bypass (maagverkleining) te laten doen. En daarna tóch weer gejojood. Ik hoop het nu stabiel te kunnen houden.

Maar, zullen jullie misschien denken, waarom dan een oproep aan ons, wetenschappers in de zorgverlening? Ik zeg het ronduit: als het mij lukt om één van jullie ervan te weerhouden om – nu of later –  psychologische technieken te misbruiken met het doel mensen tot slecht gedrag te verleiden, dan is mijn missie geslaagd. Psychologische technieken ten behoeve van marketing-doeleinden, dat is waar ik het hier over heb.

Oké, dat was behoorlijk cynisch. En ik zie heel duidelijk m’n eigen valkuilen voor me: ik leg nu de schuld voor mijn eigen fouten bij mijn omgeving neer. Immers, mooie kleurrijke verpakkingen van junkfood liggen toch onder slimme belichting verleidelijk uitgestald in supermarkt-schappen? Marketing-psychologie ten top! Maar als ik me achter die smoes verschuil ben ik weer flink bezig mezelf in de maling te nemen. Of, zoals een diëtiste ooit tegen me zei: “Zeg eens eerlijk: loopt die snoepautomaat naar jóu toe, of jíj naar die snoepautomaat?” ’t Is dus allemaal behoorlijk dubbel…..

Ik had het zojuist over die evenwichtstoestand tussen goed en kwaad. Voor mij en mijn lotgenoten is dat vaak een zware strijd. Als jullie het menselijk gedrag (gaan) bestuderen, gebruik dan alsjeblieft die opgedane kennis om ons een duwtje in de goede richting te geven. Een duwtje is genoeg, 99 procent moeten we zélf doen.

Alle deskundigen op dit gebied zullen je vertellen dat obesitas een multi-factorieel disfunctioneren is. Dus niet: gebroken been – gips erop – en op genezing wachten. Of: angst voor spinnen – en dan elke week naar een foto van een steeds groter spinnetje kijken. Wat precies de factoren zijn die ervoor zorgen dat er in onze westerse maatschappij steeds meer te dikke mensen zijn, daar wordt nog volop onderzoek naar gedaan. Maar het is mijn visie – let wel: ik zeg visie, niet: argument – dat het hard nodig is dat de deskundigen, die vanuit de gemeenschap de mogelijkheden èn de opdracht hebben meegekregen om de volksgezondheid te bevorderen, hun deskundigheid èn de daaruit voortvloeiende macht gebruiken om krachten die de volksgezondheid tegenwerken te ontzenuwen. Hetgeen mij terugbrengt naar mijn openingszin: Hoe komt het toch dat de verzamelde hulptroepen van zorgverleners niet in staat zijn de vernietigende snoep- en snackcultuur te ontmantelen?



Luuk Woltring, Tilburg
19 maart 2024


Milka_2e_halve_prijs_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

large_Milka_2e_halve_prijs_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

medium_Milka_2e_halve_prijs_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

small_Milka_2e_halve_prijs_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

thumbnail_Milka_2e_halve_prijs_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

Zoutjes_schappen_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

large_Zoutjes_schappen_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

medium_Zoutjes_schappen_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

small_Zoutjes_schappen_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

thumbnail_Zoutjes_schappen_AH_XXL_Tilburg_20240321.png

Hieronder een appèl aan wetenschappers om de junkfood- en snack-cultuur in Nederland te helpen ontmantelen.

"Oproep aan psychologen, psychiaters en artsen in het algemeen (.....)"

Ons bestuurslid Ömrüm heeft een interview aan het Pharmaceutisch Weekblad gegeven over Obesitas. Het gaat in het interview om bijvoorbeeld bariatrie zowel bij volwassen maar ook bij kinderen, het gaat om stigmatiesering en ook over het oprichten van de NVOO.   

\
*“Het belangrijkste doel van de NVOO is mensen met overgewicht en obesitas goed te vertegenwoordigen, in kranten, op tv en op sociale media. We willen een genuanceerder beeld tonen. En als er nieuwe medicatie op de markt komt, of er komt een nieuwe richtlijn, willen we dat NVOO-leden kunnen meepraten en laten horen of deze echt voorzien in een behoefte.”* 
\
-Ömrüm Aydin

\
De link naar het artikel vind je [hier](https://www.pw.nl/achtergrond/2023/2018obese-mensen-in-negatief-hokje-plaatsen-is-hartstikke-achterhaald2019).

\
Omdat het volledige artikel alleen met een account te lezen is, vind je hieronder ook een pdf-versie.

large_Screenshot_20240303_122940_Drive (1).jpg

medium_Screenshot_20240303_122940_Drive (1).jpg

small_Screenshot_20240303_122940_Drive (1).jpg

thumbnail_Screenshot_20240303_122940_Drive (1).jpg

Pharmaceutisch Weekblad

In deze artikel heeft onze voorzitter Ömrüm een Interview met het Pharmaceutisch Weekblad over Obesitas.  

Interview Pharmaceutisch Weekblad

large_Interview Ömrüm

medium_Interview Ömrüm

small_Interview Ömrüm

thumbnail_Interview Ömrüm

Interview Ömrüm

In onderstaande artikel heeft onze voorzitter Ömrüm een Interview met het Pharmaceutisch Weekblad over Obesitas.  

Interview over Obesitas

Tijdens het Grote Obesitasdebat van november ’23 stemden de deelnemers voor of tegen zes stellingen over obesitas. Daarna betoogden deskundigen waarom zij het eens of oneens waren en aansluitend mocht de zaal opnieuw laten weten of hun mening nog dezelfde was. 
\
Het leverde een avond op van de NVOO (Nederlandse Vereniging voor Overgewicht en Obesitas) waarin genuanceerd werd gedebatteerd en zorgvuldig werd geluisterd naar iedereen.

\
De 6 stellingen en de argumenten van de experts op het podium nog even op een rij:


### Stelling 1: De openbare ruimte moet zich meer aanpassen aan mensen met obesitas

**EENS**: Maartje Poelman, gezondheidswetenschapper en universitair docent aan de Universiteit Utrecht

\
‘We leven in een obesogene omgeving, waarin telkens ongezond voedsel wordt aangeboden. Daardoor worden mensen elke dag verleid om meer te eten dan goed voor ze is. Je ziet dat ook gebeuren: in de jaren tachtig had 4% van de mensen overgewicht, intussen is dat aantal gestegen tot 50%.

\
Als ‘one size fits all’ niet langer past voor de meesten in een samenleving, moet je de fysieke omgeving veranderen. Dan moet je ervoor zorgen dat mensen die overgewicht hebben óók gewoon kunnen zitten in een stoel en de stoelzitting dus aanpassen.

\
Ook online moeten de beelden van inwoners kloppen. Er moeten normale beelden van mensen met obesitas worden getoond. Niet altijd iemand die te dik is met een hamburger. Anders krijgt de omgeving het idee dat mensen met obesitas lui zijn.

\
Het is niet ‘eigen schuld, dikke bult’; het is niet alleen de verantwoordelijkheid van het individu. Niet altijd is de oorzaak van overgewicht: ‘elk pondje gaat door het mondje’. Dat mensen te zwaar worden kan ook komen door een genetische afwijking of een ziekte. Die mensen wil je niet uitsluiten of stigmatiseren.’

\
**ONEENS**: Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

\
‘Tegenwoordig hebben 2,2 miljoen mensen overgewicht. Zij nemen extra veel ruimte in en het inwoneraantal in Nederland ís al groeiende. Bemachtig nog maar eens een plekje in de trein of de bus. Er is dus letterlijk ruimtegebrek.

\
Het CBS heeft uitgevraagd hoe mensen aankijken tegen de leefstijl van de gemiddelde Nederlander. Daaruit blijkt dat mensen het iemands eigen verantwoordelijkheid vinden als diegene te zwaar is geworden. Als je overheidsbeleid wilt maken, krijg je dus niet iedereen mee. Al moet de overheid wel iets aan obesitas doen, vinden veel mensen volgens onderzoek.

\
Het doel van het Nationaal Preventieprogramma van de overheid is het aantal mensen met obesitas met de helft terugdringen. Als dat het doel is, kun je het dus niet met de stelling eens zijn.’

 

### Stelling 2: Een maagverkleining voor kinderen met ernstige obesitas is een goed idee

**EENS**: Ahmet Demirkiran, gastro-intestinaal en bariatrisch chirurg bij het Rode Kruis Ziekenhuis

\
‘Volgens het CBS heeft 20 tot 30% van de kinderen overgewicht. Deze kinderen hebben niet allemaal obesitas, maar een deel krijgt dat wel. En als iemand ernstig overgewicht heeft, is het heel lastig om weer terug te keren naar een gezond BMI. Kinderen met obesitas krijgen ziektes als slaapapneu en diabetes – de laatste aandoening maakt afvallen nog weer lastiger.

\
Er zijn meer gevolgen voor een kind met obesitas. Als tiener wordt het bijvoorbeeld gepest op school, zijn levensverwachting is korter, hij schaamt zich om met zijn lijf naar een vervolgopleiding te gaan. Ik denk dan: geef kinderen al eerder een kans om beter te worden.

\
Nu mag je pas vanaf achttien jaar geopereerd worden. Het is ook het eerste wat ze doen als meerderjarig zijn: aankloppen voor een operatie. Liever wil ik dat een jongere een goede stap durft te zetten in zijn nieuwe leven als adolescent.

\
Ik geef ze graag al jonger de kans om gezond te worden. In Amerika is tussen 1994 en 2016 onderzoek gedaan naar de effecten van allerlei aanpakken als de GLI (Gecombineerde Leefstijlinterventie), hulp aan de familie en psychische ondersteuning. Bij kinderen bij wie dat allemaal niet helpt, is een operatie effectief gebleken. Die kans gun ik kinderen in Nederland ook.’

\
**ONEENS**: Bibian van der Voorn, projectleider bij Care4Obesity van de Vrije Universiteit Amsterdam

\
‘Op dit moment bestaat de kans dat bariatrische chirurgie voor kinderen eerder vergoed gaat worden dan een complete, integrale aanpak voor ondersteuning. Terwijl kinderen zo’n brede aanpak verdienen. En het werkt. In 2018 hebben we de KNGG-aanpak (Kind naar Gezond Gewicht) gelanceerd, die is ontwikkeld door gemeenten, onderzoekers en professionals.

\
Nog steeds wordt die brede aanpak niet vergoed. Niet te bevatten! Zeker niet als dan wél wordt overwogen om een operatie te vergoeden.

\
Je moet toch eerst de onderliggende oorzaken in kaart brengen en weten wat een succesvolle behandeling in de weg zit? Want huisvestingsproblemen, stressvolle echtscheiding, schulden, hebben allemaal invloed op de leefstijl en opvoedsituatie van een kind. Daar moet je eerst passende zorg en ondersteuning voor regelen. Wij strijden voor financiering om dat te kunnen aanbieden. Weliswaar wordt de brede aanpak vanaf 2024 stapsgewijs ingevoerd, maar het is nog niet op korte termijn voor elk kind beschikbaar.

\
In de richtlijn voor zorgverleners in Amerika staat dat intensieve zorg mogelijk is vanaf twaalf jaar en ook dat een operatie en medicatie mogelijk is. Maar er staat óók de waarschuwing in dat kinderen op de nominatie staan voor een operatie meestal in sociaal ongunstige situaties zijn opgegroeid en minder toegang hadden tot zorg. Opereren mag dus geen *short cut* worden.

\
Verder speelt een ethisch punt. Een operatie brengt altijd risico’s met zich mee. Voor volwassenen is de impact van een operatie al lastig in te schatten. Laat staan dat een puberbrein een onomkeerbare ingreep kan overzien. Het is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om te stellen: zolang de brede aanpak niet goed is geregeld, zetten we zo’n ingrijpende behandeling niet in.’

 

### Stelling 3: Een suiker- en vettaks is betutteling

**EENS**: Judith Tielen, Tweede Kamerlid (VVD), opgeleid als geneeskundige

\
‘Keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid vind ik belangrijke waarden in een mensenleven en dus in de maatschappij. En gezond eten en bewegen helpt obesitas voorkomen. Dus denken mensen: als je ongezond eten duur maakt, kopen mensen er minder van. Ik vraag me af of dat waar is.

\
Andersom klopt het ook niet dat mensen gezonder gaan eten als het goedkoper is. Sterker, McDonalds heeft zijn Big Macmenu tussen 2022 en 2022 met 23% in prijs laten stijgen, maar er is geen menu minder verkocht. Een andere aanname die niet klopt, is dat mensen wel weten wat beter of lekker is. Maar als je mensen vooraf vertelt dat de soep minder zout is, vinden ze dat er zout bij moet. Zeg je niks en laat je ze proeven, dan vinden ze het prima.

\
Gezonder eten stimuleren lijkt me wel een goed idee. Ik vind dat samenleving en wet- en regelmakers zoals ik met fabrikanten in de gesprek moeten om eten gezonder te maken – minder vet, minder suiker, minder zout. De overheid moet alleen niet compleet gaan voorschrijven wat mensen wel of niet mogen eten. Een taks treft iedereen en de vraag is of dat nodig is voor elk mens én of het ook het beste werkt voor degene die wel stimulans nodig heeft. Er moeten betere methodes te verzinnen zijn om een gezond beweeg- en voedingspatroon te bevorderen. Daarom geloof ik niet in een taks en steek ik liever geld in gerichte en preventieve programma’s.’

\
**ONEENS**: Maartje Poelman, gezondheidswetenschapper en universitair docent aan de Universiteit Utrecht

\
‘Het woord betutteling wordt omschreven als een vorm van overdreven bemoeizucht waarbij de vrijheid, keuzes of verantwoordelijkheden van mensen beperkt worden onder het voorwendsel van het beschermen van hen. Is het overdreven bemoeizucht om een vet- en suikertaks in te voeren? Nou, als je je bedenkt dat 80% van het supermarktaanbod niet in de Schijf van Vijf voorkomt en 80% van de aanbiedingen ongezond zijn… Hoeveel keuzevrijheid heb je dan?

\
Zodra producten sterk bewerkt zijn, met veel suiker en vet, zijn ze goedkoper dan verse producten. Maar gaat de prijs met 10% omhoog, dan gaat de consumptie van die ongezonde producten ook met 105 omlaag, blijkt uit onderzoek. Dat is dus effectief. Niet gek dus dat de Wereld Gezondheidsraad (WHO) en onderzoekers adviseren om een taks in te voeren.

\
We eten 5.000 suikerklontjes per jaar en van onze gehele voedselconsumptie bestaat 13% uit suiker. De voedingsindustrie wil maar wat graag dat we blijven denken in termen van betutteling. Maar we moeten af van het denkbeeld dat obesitas een individuele verantwoordelijkheid is. Naast de taks moeten er ook een systeemaanpak komen, met een ban op kindermarketing en een subsidie op groente en fruit. Met een samenleving ingericht op gezonde keuzes, wordt dat ook de gemakkelijkste keuze.’

 

### Stelling 4: *Body positivity* stimuleert een ongezonde levensstijl

**EENS**: Bibian van der Voorn, projectleider bij Care4Obesity van de Vrije Universiteit Amsterdam

\
‘Allereerst: natuurlijk ben ik voorstander van diversiteit, op alle manieren. En ja, zelfs zorgverleners, ik ben zelf op onderzoek daarnaar gepromoveerd, hebben soms het idee dat mensen met obesitas geen doorzettingsvermogen hebben en lui zijn. Dus het is goed dat we ons bewust worden van de vooroordelen en stigma’s.

\
En toch schuilt er een risico in sommige stromingen binnen de Body Positivity beweging. Die focussen op uiterlijke schoonheid en stellen: met een grotere omvang ben je ook mooi. Prachtig op zich, maar het zegt niets over gezondheid. Het gevaar van die stroming is dat er indirect een taboe komt te liggen op de gevolgen van obesitas. Gezond gedrag is dan opeens een alternatief waarvoor je meer moeite moet doen dan voor zelfacceptatie. Het gevaar is dat je daarmee ongezond gedrag normaliseert. Als je hulp zoekt vanwege je obesitas, zou je daarmee immers laten zien dat je geen goed zelfbeeld hebt of niet sterk in je schoenen zou staan.

\
Daarnaast veroorzaak obesitas niet alleen hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs voortijdig overlijden, maar ook psychisch lijden. Overigens kun je het streven naar lekker in je vel zitten en kunnen doen wat je wilt, ook lichaamsneutraliteit noemen. Het lichaam moet dienen om te doen wat je wilt doen en de focus ligt niet langer ligt op hoe het eruit ziet. Daarom mogen we *body positivity* omarmen, maar tegelijk helpen om een gezonde leefstijl te bereiken.’

\
**ONEENS**: Larissa Verhoeff, ervaringsdeskundige, columnist en schrijver

\
‘Obesitas is een emotioneel probleem met psychische oorzaken. Als je ook nog wegneemt dat iemand positief over zijn lijf is, wat blijft er dan nog over? Van mijn lezeressen hoor ik wel eens dat mannen het in de slaapkamer heel fijn vinden dat hun vrouw wat voller is, maar haar nooit zouden durven meenemen op een businessmeeting. Ze schamen zich dood voor haar. Ik schrik van zulke verhalen.

\
Dat het streven niet moet zijn dat alleen dik mooi is, snap ik. Maar *body positivity* zoun ik nooit willen wegnemen. Het is zo belangrijk om, na jaren wanhopig diëten, pillen slikken, cursussen volgen, het idee kunt omarmen dat je ook mooi kunt zijn. Van al mijn afslankpogingen werd ik alleen maar zwaarder, tot ik op het punt belandde dat ik besefte: ik ben voller, maar goed genoeg. Pas toen ik een vorm van zelfliefde ontwikkelde, kon ik veranderen en ging ik niet langer van dieet naar dieet. En nu pas lukt het om gezonder te leven. De boodschap dat ieder mens er mag zijn zoals hij is, vind ik dus heel belangrijk.’

 

### Stelling 5: Medicatie voor obesitas moet door mensen zelf betaald worden

**EENS**: Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)

\
‘Het huidige Nationaal Preventieprogramma gooit rokers, drinkers en mensen met obesitas allemaal op één hoop. Als bijvoorbeeld specifieke medicatie voor obesitas onder de zorgverzekering valt, moet iedereen daaraan meebetalen.

\
De stelling gaat in feite over solidariteit in het zorgstelsel. Moet degene die een hogere ziektelast zelf veroorzaakt, waarmee de zorgkosten stijgen, daar meer aan meebetalen? Uit ons onderzoek blijkt dat een kwart van de Nederlanders zegt: ‘Mensen met obesitas moeten wat meer premie betalen.’ Gaat het om roken en drinken, dan vinden veel meer mensen dat deze mensen met een verslaving meer premie moeten afdragen,

\
Dit onderzoek stamt uit 2017. De coronapandemie heeft veel nadruk gelegd op de risico’s van obesitas. Misschien dat Nederlanders nu nog veel meer denken: eigen schuld dikke bult.’

\
**ONEENS**: Judith Tielen, Tweede Kamerlid (VVD), opgeleid als geneeskundige

\
‘Met elkaar betalen we 111 miljard euro aan zorgkosten. Net als elke andere politieke partij in Nederland vinden we solidair met elkaar zijn belangrijk. Dus hebben we afgesproken dat als de behandeling voldoet aan de zorgstandaard, dan komen de kosten in aanmerking voor vergoeding.

\
Obesitas wordt al jaren beschouwd als een ziekte. Dus, als daar een behandeling voor is volgens de standaard van de wetenschap en de praktijk, moet die vergoed worden. Vanuit de zorgverzekering die we allemaal betalen. Net als wanneer je kanker krijgt.’

 

### Stelling 6: Een arts mag alleen beginnen over mijn overgewicht als ik het aankaart

**EENS**: Larissa Verhoeff, ervaringsdeskundige, columnist en schrijver

\
‘Mijn vorige huisarts is er wel eens over begonnen, maar ik was er toen helemaal niet aan toe. En dan ga je met een rotgevoel weg. Persoonlijk krijg ik daar juist trek van. Ofwel, het werkt contraproductief.

\
Van lezeressen hoor ik schrijnende verhalen. Bijvoorbeeld dat ze bij ene fertiliteitsarts komen die gelijk begint over hun gewicht. Natuurlijk kan het daarmee te maken hebben, maar om er meteen mee te starten?

\
Ik ben er uiteindelijk zelf over begonnen bij mijn huisarts. Nu doen we het samen, we maken een plan, maken afspraken. Het samen doen maakt enorm uit. Ik zou zeggen: “Vraag eerst óf je het over gewicht mag hebben.” En heb het er dan met empathie over.’

\
**ONEENS**: Ahmet Demirkiran, gastro-intestinaal en bariatrisch chirurg bij het Rode Kruis Ziekenhuis

\
‘Als arts heb ik een eed afgelegd. Daarin beloof ik onder meer dat ten dienste van mijn medemens sta om hem of haar te helpen met ziekte en met ziekte voorkomen, lijden help verlichten en de patiënt geen schade doe.

\
In mijn spreekkamer zie ik regelmatig mensen met refluxklachten. Dat wordt veroorzaakt door een middenrifbreuk, waardoor de maag omhoog komt. Veel van deze patiënten hebben obesitas en er is een directe relatie tussen reflux en obesitas. Als ik de patiënt opereer, is de kans dat de klachten terugkomen bijna 100%. De oorzaak, obesitas, is immers niet weggenomen. Dus is het mijn verplichting en verdient de patiënt het dat ik zijn of haar overgewicht ter sprake breng.

\
Stel dat een patiënt bij me komt met een vraag over een moedervlek en ik begin over het gewicht. Ik kan me voorstellen dat diegene denkt: waarom begint hij daarover? Toch vind ik dat je dat moet kunnen bespreken. Natuurlijk wel op de juiste manier. En dat is niet met vingerwijzen. Ik vind dat een arts moet zeggen: “Ik zie dat er ook een ander probleem speelt en ik kan daarbij helpen.” Dat hoeft niet per se gevraagd te worden.

\
Daarnaast is er in het Preventieakkoord afgesproken dat artsen verplicht aan preventie moeten doen. Als arts hebben we dus naast de artseneed ook de politieke verplichting om te voorkomen dat iemand nog zwaarder wordt en een GLI, operatie of medicatie noodzakelijk is.’

### Wat vind jij?
Bovenstaande tekst geeft een samenvatting van de standpunten die betoogd zijn tijdens Het Grote Obesitasdebat 2023. Maar wat vind jij zelf eigenlijk over de stellingen? Is jouw mening veranderd na het lezen van de argumenten hierboven? Praat erover met andere NVOO-leden in de [community](https://www.nvoo.nl/community/tijdlijn)!

\
*Bovenstaande tekst is geschreven door Merel van Dorp, van [Overgewicht.tv](https://www.overgewicht.tv/nieuws/eens-oneens-het-grote-obesitasdebat/)*

large_NVOO logo wit liggend.jpg

medium_NVOO logo wit liggend.jpg

small_NVOO logo wit liggend.jpg

thumbnail_NVOO logo wit liggend.jpg

NVOO logo wit liggend.jpg

In november 2023 vond de derde editie van Het Grote Obesitasdebat plaats, waar deskundigen de voors en tegens van prikkelende stellingen rondom obesitas betoogden. In dit artikel lees je een samenvatting van dit evenement. 

Eens/oneens? Het Grote Obesitasdebat 2023

### Terugkijken van het debat
Ook dit jaar was Het Grote Obesitasdebat weer een groot succes!
\
In tweetallen gingen de verschillende sprekers met elkaar in debat over de prikkelende stellingen rondom het onderwerp overgewicht en obesitas. Met ook veel leuke bijdragen vanuit het publiek in de zaal! 

\
Kon je er niet bij zijn in NEMO dit jaar? **Dan kan je het debat [hier](https://vimeo.com/889063644/f8fd667f7c?share=copy) terugkijken**.

### Eens of oneens? Het Grote Obesitasdebat 2023
Tijdens het Grote Obesitasdebat van november '23 stemden de deelnemers voor of tegen zes stellingen over obesitas. Daarna betoogden deskundigen waarom zij het eens of oneens waren en aansluitend mocht de zaal opnieuw laten weten of hun mening nog dezelfde was. Het leverde een avond op van de NVOO (Nederlandse Vereniging voor Overgewicht en Obesitas) waarin genuanceerd werd gedebatteerd en zorgvuldig werd geluisterd naar iedereen.

\
De 6 stellingen en de argumenten van de experts op het podium nog even op een rij:

\
**De openbare ruimte moet zich meer aanpassen aan mensen met obesitas**
\
**EENS**:
\
*Maartje Poelman, gezondheidswetenschapper en universitair docent aan de Universiteit Utrecht*
\
‘We leven in een obesogene omgeving, waarin telkens ongezond voedsel aangeboden. Daardoor worden mensen elke dag verleid om meer te eten dan goed voor ze is. Je ziet dat ook gebeuren: in de jaren tachtig had 4% van de mensen overgewicht, intussen is dat aantal gestegen tot 50%.
\
Als ‘one size fits all’ niet langer past voor de meesten in een samenleving, moet je de fysieke omgeving veranderen. Dan moet je ervoor zorgen dat mensen die overgewicht hebben óók gewoon kunnen zitten in een stoel en de stoelzitting dus aanpassen.
\
Ook online moeten de beelden van inwoners kloppen. Er moeten normale beelden van mensen met obesitas worden getoond. Niet altijd iemand die te dik is met een hamburger. Anders krijgt de omgeving het idee dat mensen met obesitas lui zijn.
\
Het is niet ‘eigen schuld, dikke bult’; het is niet alleen de verantwoordelijkheid van het individu. Niet altijd is de oorzaak van overgewicht: ‘elk pondje gaat door het mondje’. Dat mensen te zwaar worden kan ook komen door een genetische afwijking of een ziekte. Die mensen wil je niet uitsluiten of stigmatiseren.’

\
**ONEENS**:
\
*Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)*
\
‘Tegenwoordig hebben 2,2 miljoen mensen overgewicht. Zij nemen extra veel ruimte in en het inwoneraantal in Nederland ís al groeiende. Bemachtig nog maar eens een plekje in de trein of de bus. Er is dus letterlijk ruimtegebrek.
\
Het CBS heeft uitgevraagd hoe mensen aankijken tegen de leefstijl van de gemiddelde Nederlander. Daaruit blijkt dat mensen het iemands eigen verantwoordelijkheid vinden als diegene te zwaar is geworden. Als je overheidsbeleid wilt maken, krijg je dus niet iedereen mee. Al moet de overheid wel iets aan obesitas doen, vinden veel mensen volgens onderzoek.
\
Het doel van het Nationaal Preventieprogramma van de overheid is het aantal mensen met obesitas met de helft terugdringen. Als dat het doel is, kun je het dus niet met de stelling eens zijn.’

 
\
**Een maagverkleining voor kinderen met ernstige obesitas is een goed idee**
\
**EENS**:
\
*Ahmet Demirkiran, gastro-intestinaal en bariatrisch chirurg bij het Rode Kruis Ziekenhuis*
\
‘Volgens het CBS heeft 20 tot 30% van de kinderen overgewicht. Deze kinderen hebben niet allemaal obesitas, maar een deel krijgt dat wel. En als iemand ernstig overgewicht heeft, is het heel lastig om weer terug te keren naar een gezond BMI. Kinderen met obesitas krijgen ziektes als slaapapneu en diabetes – de laatste aandoening maakt afvallen nog weer lastiger.
\
Er zijn meer gevolgen voor een kind met obesitas. Als tiener wordt het bijvoorbeeld gepest op school, zijn levensverwachting is korter, hij schaamt zich om met zijn lijf naar een vervolgopleiding te gaan. Ik denk dan: geef kinderen al eerder een kans om beter te worden.
\
Nu mag je pas vanaf achttien jaar geopereerd worden. Het is ook het eerste wat ze doen als meerderjarig zijn: aankloppen voor een operatie. Liever wil ik dat een jongere een goede stap durft te zetten in zijn nieuwe leven als adolescent.
\
Ik geef ze graag al jonger de kans om gezond te worden. In Amerika is tussen 1994 en 2016 onderzoek gedaan naar de effecten van allerlei aanpakken als de GLI (Gecombineerde Leefstijlinterventie), hulp aan de familie en psychische ondersteuning. Bij kinderen bij wie dat allemaal niet helpt, is een operatie effectief gebleken. Die kans gun ik kinderen in Nederland ook.’

\
**ONEENS**:
\
*Bibian van der Voorn, projectleider bij Care4Obesity van de Vrije Universiteit Amsterdam*
\
‘Op dit moment bestaat de kans dat bariatrische chirurgie voor kinderen eerder vergoed gaat worden dan een complete, integrale aanpak voor ondersteuning. Terwijl kinderen zo’n brede aanpak verdienen. En het werkt. In 2018 hebben we de KNGG-aanpak (Kind naar Gezond Gewicht) gelanceerd, die is ontwikkeld door gemeenten, onderzoekers en professionals.
\
Nog steeds wordt die brede aanpak niet vergoed. Niet te bevatten. Zeker niet als dan wél wordt overwogen om een operatie te vergoeden.
\
Je moet toch eerst de onderliggende oorzaken in kaart brengen en weten wat een succesvolle behandeling in de weg zit? Want huisvestingsproblemen, stressvolle echtscheiding, schulden, hebben allemaal invloed op de leefstijl en opvoedsituatie van een kind. Daar moet je eerst passende zorg en ondersteuning voor regelen. Wij strijden voor financiering om dat te kunnen aanbieden. Weliswaar wordt de brede aanpak vanaf 2024 stapsgewijs ingevoerd, maar het is nog niet op korte termijn voor elk kind beschikbaar.
\
In de richtlijn voor zorgverleners in Amerika staat dat intensieve zorg mogelijk is vanaf twaalf jaar en ook dat een operatie en medicatie mogelijk is. Maar er staat óók de waarschuwing in dat kinderen op de nominatie staan voor een operatie meestal in sociaal ongunstige situaties zijn opgegroeid en minder toegang hadden tot zorg. Opereren mag dus geen short cut worden.
\
Verder speelt een ethisch punt. Een operatie brengt altijd risico's met zich mee. Voor volwassenen is de impact van een operatie al lastig in te schatten. Laat staan dat een puberbrein een onomkeerbare ingreep kan overzien. Het is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om te stellen: zolang de brede aanpak niet goed is geregeld, zetten we zo’n ingrijpende behandeling niet in.’

 
\
**Een suiker- en vettaks is betutteling**
\
**EENS**:
\
*Judith Tielen, Tweede Kamerlid (VVD), opgeleid als geneeskundige*
\
‘Keuzevrijheid en eigen verantwoordelijkheid vind ik belangrijke waarden in een mensenleven en dus in de maatschappij. En gezond eten en bewegen helpt obesitas voorkomen. Dus denken mensen: als je ongezond eten duur maakt, kopen mensen er minder van. Ik vraag me af of dat waar is.
\
Andersom klopt het ook niet dat mensen gezonder gaan eten als het goedkoper is. Sterker, McDonalds heeft zijn Big Macmenu tussen 2022 en 2022 met 23% in prijs laten stijgen, maar er is geen menu minder verkocht. Een andere aanname die niet klopt, is dat mensen wel weten wat beter of lekker is. Maar als je mensen vooraf vertelt dat de soep minder zout is, vinden ze dat er zout bij moet. Zeg je niks en laat je ze proeven, dan vinden ze het prima.
\
Gezonder eten stimuleren lijkt me wel een goed idee. Ik vind dat samenleving en wet- en regelmakers zoals ik met fabrikanten in de gesprek moeten om eten gezonder te maken – minder vet, minder suiker, minder zout. De overheid moet alleen niet compleet gaan voorschrijven wat mensen wel of niet mogen eten. Een taks treft iedereen en de vraag is of dat nodig is voor elk mens én of het ook het beste werkt voor degene die wel stimulans nodig heeft. Er moeten betere methodes te verzinnen zijn om een gezond beweeg- en voedingspatroon te bevorderen. Daarom geloof ik niet in een taks en steek ik liever geld in gerichte en preventieve programma’s.’

\
**ONEENS**:
\
*Maartje Poelman, gezondheidswetenschapper en universitair docent aan de Universiteit Utrecht*
\
‘Het woord betutteling wordt omschreven als een vorm van overdreven bemoeizucht waarbij de vrijheid, keuzes of verantwoordelijkheden van mensen beperkt worden onder het voorwendsel van het beschermen van hen. Is het overdreven bemoeizucht om een vet- en suikertaks in te voeren? Nou, als je je bedenkt dat 80% van het supermarktaanbod niet in de Schijf van Vijf voorkomt en 80% van de aanbiedingen ongezond zijn… Hoeveel keuzevrijheid heb je dan?
\
Zodra producten sterk bewerkt zijn, met veel suiker en vet, zijn ze goedkoper dan verse producten. Maar gaat de prijs met 10% omhoog, dan gaat de consumptie van die ongezonde producten ook met 105 omlaag, blijkt uit onderzoek. Dat is dus effectief. Niet gek dus dat de Wereld Gezondheidsraad (WHO) en onderzoekers adviseren om een taks in te voeren.
\
We eten 5.000 suikerklontjes per jaar en van onze gehele voedselconsumptie bestaat 13% uit suiker. De voedingsindustrie wil maar wat graag dat we blijven denken in termen van betutteling. Maar we moeten af van het denkbeeld dat obesitas een individuele verantwoordelijkheid is. Naast de taks moeten er ook een systeemaanpak komen, met een ban op kindermarketing en een subsidie op groente en fruit. Met een samenleving ingericht op gezonde keuzes, wordt dat ook de gemakkelijkste keuze.’

 

\
**Bodypositivity stimuleert een ongezonde levensstijl**
\
**EENS**:
\
*Bibian van der Voorn, projectleider bij Care4Obesity van de Vrije Universiteit Amsterdam*
\
‘Allereerst: natuurlijk ben ik voorstander van diversiteit, op alle manieren. En ja, zelfs zorgverleners, ik ben zelf op onderzoek daarnaar gepromoveerd, hebben soms het idee dat mensen met obesitas geen doorzettingsvermogen hebben en lui zijn. Dus het is goed dat we ons bewust worden van de vooroordelen en stigma's.
\
En toch schuilt er een risico in sommige stromingen binnen de Body Positivity beweging. Die focussen op uiterlijke schoonheid en stellen: met een grotere omvang ben je ook mooi. Prachtig op zich, maar het zegt niets over gezondheid. Het gevaar van die stroming is dat er indirect een taboe komt te liggen op de gevolgen van obesitas. Gezond gedrag is dan opeens een alternatief waarvoor je meer moeite moet doen dan voor zelfacceptatie. Het gevaar is dat je daarmee ongezond gedrag normaliseert. Als je hulp zoekt vanwege je obesitas, zou je daarmee immers laten zien dat je geen goed zelfbeeld hebt of niet sterk in je schoenen zou staan.
\
Daarnaast veroorzaak obesitas niet alleen hart- en vaatziekten, diabetes en zelfs voortijdig overlijden, maar ook psychisch lijden. Overigens kun je het streven naar lekker in je vel zitten en kunnen doen wat je wilt, ook lichaamsneutraliteit noemen. Het lichaam moet dienen om te doen wat je wilt doen en de focus ligt niet langer ligt op hoe het eruit ziet. Daarom mogen we bodypositivity omarmen, maar tegelijk helpen om een gezonde leefstijl te bereiken.’

\
**ONEENS**:
\
*Larissa Verhoeff, ervaringsdeskundige, columnist en schrijver*
\
‘Obesitas is een emotioneel probleem met psychische oorzaken. Als je ook nog wegneemt dat iemand positief over zijn lijf is, wat blijft er dan nog over? Van mijn lezeressen hoor ik wel eens dat mannen het in de slaapkamer heel fijn vinden dat hun vrouw wat voller is, maar haar nooit zouden durven meenemen op een businessmeeting. Ze schamen zich dood voor haar. Ik schrik van zulke verhalen.
\
Dat het streven niet moet zijn dat alleen dik mooi is, snap ik. Maar bodypositivity zoun ik nooit willen wegnemen. Het is zo belangrijk om, na jaren wanhopig diëten, pillen slikken, cursussen volgen, het idee kunt omarmen dat je ook mooi kunt zijn. Van al mijn afslankpogingen werd ik alleen maar zwaarder, tot ik op het punt belandde dat ik besefte: ik ben voller, maar goed genoeg. Pas toen ik een vorm van zelfliefde ontwikkelde, kon ik veranderen en ging ik niet langer van dieet naar dieet. En nu pas lukt het om gezonder te leven. De boodschap dat ieder mens er mag zijn zoals hij is, vind ik dus heel belangrijk.’

 
\
**Medicatie voor obesitas moet door mensen zelf betaald worden**
\
**EENS**:
\
*Tanja Traag, hoofdsocioloog bij het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)*
\
‘Het huidige Nationaal Preventieprogramma gooit rokers, drinkers en mensen met obesitas allemaal op één hoop. Als bijvoorbeeld specifieke medicatie voor obesitas onder de zorgverzekering valt, moet iedereen daaraan meebetalen.
\
De stelling gaat in feite over solidariteit in het zorgstelsel. Moet degene die een hogere ziektelast zelf veroorzaakt, waarmee de zorgkosten stijgen, daar meer aan meebetalen? Uit ons onderzoek blijkt dat een kwart van de Nederlanders zegt: ‘Mensen met obesitas moeten wat meer premie betalen.’ Gaat het om roken en drinken, dan vinden veel meer mensen dat deze mensen met een verslaving meer premie moeten afdragen.
\
Dit onderzoek stamt uit 2017. De coronapandemie heeft veel nadruk gelegd op de risico’s van obesitas. Misschien dat Nederlanders nu nog veel meer denken: eigen schuld dikke bult.’

\
**ONEENS**
\
*Judith Tielen, Tweede Kamerlid (VVD), opgeleid als geneeskundige*
\
‘Met elkaar betalen we 111 miljard euro aan zorgkosten. Net als elke andere politieke partij in Nederland vinden we solidair met elkaar zijn belangrijk. Dus hebben we afgesproken dat als de behandeling voldoet aan de zorgstandaard, dan komen de kosten in aanmerking voor vergoeding.
\
Obesitas wordt al jaren beschouwd als een ziekte. Dus, als daar een behandeling voor is volgens de standaard van de wetenschap en de praktijk, moet die vergoed worden. Vanuit de zorgverzekering die we allemaal betalen. Net als wanneer je kanker krijgt.’

 
\
**Een arts mag alleen beginnen over mijn overgewicht als ik het aankaart**
\
**EENS**:
\
*Larissa Verhoeff, ervaringsdeskundige, columnist en schrijver*
\
‘Mijn vorige huisarts is er wel eens over begonnen, maar ik was er toen helemaal niet aan toe. En dan ga je met een rotgevoel weg. Persoonlijk krijg ik daar juist trek van. Ofwel, het werkt contraproductief.
\
Van lezeressen hoor ik schrijnende verhalen. Bijvoorbeeld dat ze bij ene fertiliteitsarts komen die gelijk begint over hun gewicht. Natuurlijk kan het daarmee te maken hebben, maar om er meteen mee te starten?
\
Ik ben er uiteindelijk zelf over begonnen bij mijn huisarts. Nu doen we het samen, we maken een plan, maken afspraken. Het samen doen maakt enorm uit. Ik zou zeggen: “Vraag eerst óf je het over gewicht mag hebben.” En heb het er dan met empathie over.’

\
**ONEENS**:
\
*Ahmet Demirkiran, gastro-intestinaal en bariatrisch chirurg bij het Rode Kruis Ziekenhuis*
\
‘Als arts heb ik een eed afgelegd. Daarin beloof ik onder meer dat ten dienste van mijn medemens sta om hem of haar te helpen met ziekte en met ziekte voorkomen, lijden help verlichten en de patiënt geen schade doe.
\
In mijn spreekkamer zie ik regelmatig mensen met refluxklachten. Dat wordt veroorzaakt door een middenrifbreuk, waardoor de maag omhoog komt. Veel van deze patiënten hebben obesitas en er is een directe relatie tussen reflux en obesitas. Als ik de patiënt opereer, is de kans dat de klachten terugkomen bijna 100%. De oorzaak, obesitas, is immers niet weggenomen. Dus is het mijn verplichting en verdient de patiënt het dat ik zijn of haar overgewicht ter sprake breng.
\
Stel dat een patiënt bij me komt met een vraag over een moedervlek en ik begin over het gewicht. Ik kan me voorstellen dat diegene denkt: waarom begint hij daarover? Toch vind ik dat je dat moet kunnen bespreken. Natuurlijk wel op de juiste manier. En dat is niet met vingerwijzen. Ik vind dat een arts moet zeggen: “Ik zie dat er ook een ander probleem speelt en ik kan daarbij helpen.” Dat hoeft niet per se gevraagd te worden.
\
Daarnaast is er in het Preventieakkoord afgesproken dat artsen verplicht aan preventie moeten doen. Als arts hebben we dus naast de artseneed ook de politieke verplichting om te voorkomen dat iemand nog zwaarder wordt en een GLI, operatie of medicatie noodzakelijk is.’


\
*Bovenstaande samenvatting is geschreven door **Merel van Dorp** van [overgewicht.tv](https://www.overgewicht.tv/categorien/alles/)*.

Schermafbeelding 2023-10-13 om 09.41.25.png

large_Schermafbeelding 2023-10-13 om 09.41.25.png

medium_Schermafbeelding 2023-10-13 om 09.41.25.png

small_Schermafbeelding 2023-10-13 om 09.41.25.png

thumbnail_Schermafbeelding 2023-10-13 om 09.41.25.png

Heb je het debat gemist dit jaar? Hier vind je de link naar de video waar je Het Grote Obesitasdebat 2023 kunt terugkijken. 

Het Grote Obesitasdebat 2023 - kijk hem hier terug!

large_img_phone@3x.png

medium_img_phone@3x.png

small_img_phone@3x.png

thumbnail_img_phone@3x.png

img_phone@3x.png

Lid worden

Je betaalt hier voor je lidmaatschap bij de NVOO. Een lidmaatschap kost 30 euro per jaar. Onze website verrekent het bedrag afhankelijk van wanneer in het kalenderjaar je je inschrijft. Bijvoorbeeld: als je je in juli inschrijft, betaal je 15 euro voor de resterende helft van het jaar. Zodat je niet te veel betaalt als je halverwege het jaar inschrijft.

Je kan je het lidmaatschap ook altijd weer gemakkelijk opzeggen met 1 druk op de knop 'Lidmaatschap opzeggen' onderaan je profielpagina.

Vul hiernaast je persoonsgegevens in om je in te schrijven voor lidmaatschap bij de NVOO. Lidmaatschap kost €30 per jaar. Deze gegevens worden niet zichtbaar gemaakt op het platform. 

Maak een profiel aan en vind jouw O-buddy!

Maak hier een profiel aan voor de digitale community. Je profielfoto, gebruikersnaam en beschrijving worden zichtbaar voor andere leden op het platform. 

Je kunt hier een account aanmaken. Het account gebruik je om in te loggen op de website en op de digitale community. Deze gegevens zijn alleen zichtbaar voor jou.

Welkom bij de kennisbank

Laatste artikelen in NVOO

Onderwerpen

Wil je graag meer van ons werk zien? Word lid van de NVOO!